Hội
thảo này là sự tổng hợp của hai sáng kiến thuộc Kế hoạch hành động của
Hội nghị Quan chức cao cấp về lao động trong ASEAN (SLOM) và Kế hoạch
hành động của Ủy ban Phụ nữ ASEAN (ACW) giai đoạn 2011-2015 mà Việt Nam
được chọn là nước điều phối.
Hội thảo bao gồm 4 phiên thảo luận với chủ đề: Thúc đẩy an sinh xã hội
đáp ứng giới trong ASEAN; Chế độ thai sản tại nơi làm việc trong ASEAN;
Các cơ chế nhằm hài hòa hóa các chương trình an sinh xã hội trong khu
vực – Chia sẻ các kinh nghiệm của EU và ASEAN; Các chiến lược cho việc
cung cấp an sinh xã hội đáp ứng giới trong ASEAN.
Phát
biểu khai mạc hội thảo, Thứ trưởng Thường trực Nguyễn Thanh Hòa cho
biết: Mặc dù có rất nhiều cam kết được đưa ra nhằm tăng cường an sinh xã
hội, song các vấn đề liên quan tới việc làm cho nhóm yếu thế, đặc biệt
cho lao động nữ vẫn đang là vấn đề nổi cộm. Tỷ lệ lao động nữ tham gia
vào lực lượng lao động trong ASEAN hiện thấp hơn nam giới, lao động nữ
thường bị trả lương thấp hơn so với lao động nam. Ngoài ra, họ phải đối
mặt với nhiều rào cản hơn khi tham gia lực lượng lao động so với nam
giới, chẳng hạn họ phải nghỉ để sinh con và chăm sóc con nhỏ hoặc tham
gia vào công việc gia đình mà không có thù lao. Điều này tạo ra khó khăn
cho lao động nữ trong việc được hưởng các chế độ an sinh xã hội. Thứ
trưởng hy vọng Hội thảo ngày hôm nay là cơ hội tốt để các chuyên gia,
các đại biểu trong và ngoài nước cùng trao đổi và thảo luận về đáp ứng
giới trong các khuôn khổ an sinh xã hội trong ASEAN, chia sẻ các bài học
kinh nghiệm liên quan tới các chính sách và biện pháp thích ứng giới
nhằm đảm bảo an sinh xã hội bình đẳng giữa nam và nữ.
Đông đủ các đại biểu trong khu vực ASEAN đến dự hội nghị.
Lao động nữ không chỉ phải đối mặt với các rào cản khi làm việc trong
nước, lao động nữ di cư trong khu vực cũng gặp không ít khó khăn. Do
vậy, các đại biểu đề xuất các nước trong khu vực cần đưa ra các chính
sách nhằm tăng cường an sinh xã hội cho lao động nữ di cư thông qua việc
thúc đẩy các hiệp định giữa các nước thành viên nhằm tăng cường sự
phối, kết hợp các hệ thống an sinh xã hội để đảm bảo cho người lao động
nữ di cư và gia đình họ tiếp cận được các chương trình tại nước tiếp
nhận.
Về vấn đề bảo vệ thai sản tại nơi làm việc, các đại biểu cho rằng các
hoạt động ở cấp quốc gia và khu vực cần được triển khai nhằm đảm bảo các
quyền cơ bản cho lao động nữ như nghỉ thai sản, các lợi ích tiền mặt,
chăm sóc sức khỏe, chống lại sự kỳ thị và bị sa thải… Chính phủ các nước
trong khu vực ASEAN cũng cần quan tâm đến những lao động nữ ở nông
thôn, lao động phi chính thức bởi họ rất cần biết đến những thông tin về
chế độ thai sản hoặc các chính sách khác. Họ cần được hưởng chế độ
chính sách giống những lao động ở khu vực chính thức.
Ông Erwin Schweisshelm - Trưởng đại diện Viện FES, tổ chức phi Chính phủ
của Đức tại Việt Nam cho rằng, các chính sách quy định về người lao
động ở Việt Nam cũng đã thực hiện rất tốt nhưng còn phải cải thiện hơn
nữa như: các quy định về người lao động có hợp đồng lao động trên 3
tháng được các chế độ chính sách bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, bởi
điều đó liên quan đến bảo hiểm hưu trí. Việt Nam vẫn còn thiếu lực lượng
giám sát việc thực hiện các chính sách này để làm sao có thể thực hiện
tốt chính sách về người lao động, nhất là lao động nữ. Bởi không phải
tất cả các nơi, các doanh nghiệp đều đóng bảo hiểm cho người lao động,
nhất là cho lao động di cư.
Bên cạnh đó, nhiều đại biểu cho rằng để giảm thiểu khoảng cách trong
phát triển giữa các quốc gia thành viên của ASEAN, điều quan trọng là
tăng cường các hoạt động chia sẻ kinh nghiệm và các gương điển hình
trong quản lý lao động và thúc đẩy bình đẳng tại nơi làm việc bao gồm
bình đẳng giới.
Kết quả của Hội nghị sẽ được báo cáo lên các Hội nghị Quan chức và Bộ
trưởng của hai cơ quan chuyên ngành lao động và phụ nữ của ASEAN.